hai ông trong quyển tự thú của mình viết cách thời gian nhau hằng bao thế kỷ mà sự việc na ná giống nhau. Ngồi rồi đến lúc ra về, ra về tự nhiên. Vì đó họ không thích người lớn hay chỉ điều khôn lẽ dại cho họ.
Nhiều phong tục ai đặt ra thật phi lý. Họ tự ý dập tắt tiếng lòng, hy sinh đi một trái tim của một cá nhân để chiếm hữu bao nhiêu tâm hồn cần họ cứu rổi và nhất là để chiếm hữu Thượng đế là đấng toàn chân, toàn thiện, toàn mỹ, toàn phúc. Bạn trai nào cũng đều có lúc làm Anatole France con nít và Anatole France 17 tuổi.
Trong cuốn Psychologie des Foules, Gustave Le Bon nói con người lúc ở một mình cẩn thận tư tưởng, lời nói, hành vi, sống độc lập, nhưng khi hợp quần lại bị ảnh hưởng bởi tính chất quần chúng: tư tưởng, ăn nói hành động thay đổi kỳ lạ. Mà sao biết không có? Thưa bạn trai, cái óc hào nháng bị Đức Cứu thế mắng là mồ mã tô vôi bọc xương thúi, là những trưởng giả thích ngồi ghế nhất nơi yến tiệc ấy. Nhưng tôi phải công bình nói ở đây một khuyết điểm của họ là ích kỷ.
Ước gì các linh mục chuyên lo các trách vụ tìm hiểu, hướng dẫn những tâm hồn bạn trai khi họ cần chia xẻ tâm sự. Họ bào gọt, thoa vuốt mặt. Họ cũng tưởng tượng hạnh phúc của tình địch cướp giựt của họ để sống gần người tình cũ của họ.
Mà thời đại bây giờ là vậy đó bạn. Gặp một bạn trai, khôi ngô, lịch thiệp, xử với họ bằng tâm tình tế nhị. Những thắc mắc họ gặp trong cảnh sống gia đình, học đường, xã hội.
Cứ quan sát một phòng học sinh nam ở chung trò trọ học thì biết được phần nàotính lôi thôi của bạn trai. Họ phải mang trong mình lá bùa chí dũng. Sa tăn vốn là thiên thần bị Thượng Đế trừng phạt nhưng vẫn sáng suốt.
Ngay khi bạn không hể yêu ai kia, bạn sẽ có không biết bao nhiêu người yêu bạn và nếu bạn lỡ vô tình có thái độ thân mật với một người nào, thì có hằng mấy ngọn lửa ghen tương bán rao bạn cho bỏ ghét bằng những chỉ trích mỉa mai thật là chanh ớt. Nếu từ lâu bạn giữ được lòng băng tuyết thì bạn hãy phấn khởi lên vì ai giữ mình thanh bạch không những đáng được người lập cung khởi hoàn để ca tụng như tục lệ bên Trung Hoa khi có một trinh nữ qua đời mà kẻ ấy còn đặng thấy Thượng đế. Tôi rất thích tâm hồn bạn trai lúc lòng họ mở cửa như vậy.
Có lẽ họ vô ý, không đáng khen mấy, khi họ không thích lật lại những trang đời cũ đầy vết lem của người họ yêu, có lẽ vậy. Thành thật lắm nhưng cũng cứng cõi quá, cộc lộc quá, không làm cho tha nhân quý mến. Tội nghiệp thầy quá vì thầy dễ gạt.
Rồi luật chia ly nữa. Chắc ta đã thấy nhiều nam thanh bị tiếng người ta gán là trợt rìu, trật búa. Con người ve vãn, chọc ghẹo là con người nui mầm móng bội bạc.
Họ giả bộ nói rằng không muốn nói nhưng kỳ thực đã nói sạch sành sanh cả những điều phạm đức công bằng và bác ái. Bạn nên dùng trực giác, nhìn kỹ một bạn trai rồi âm thầm nói với thượng đế: Lạy Người, quả tay sáng tạo của Người là huyền diệu. Chết sống cho tự do.